Inzicht in gedragsverandering

Hoe verander je gedrag met communicatie? Wat is de invloed van gewoontegedrag? Dit artikel ‘De geest is gewillig, het vlees is zwak’ heb ik met Gerdien Rinzema gemaakt toen Reint Jan Renes op een kennismiddag van de Academie voor Overheidscommunicatie nieuwe inzichten besprak hoe we met communicatie gedrag kunnen beïnvloeden.

De geest is gewillig, het vlees is zwak

Nieuw gereedschap voor de communicatieprofessional

’s Ochtends ben je écht van plan om te gaan sporten na je werk, maar ‘s avonds als je moe thuis komt, zak je toch onderuit op de bank, hang je voor de TV met een zak chips. Herkenbaar? Gedrag zit complex in elkaar. “Met communicatie gedrag veranderen kan, maar is niet simpel”, zegt Reint Jan Renes, lector crossmediale communicatie bij de Hogeschool Utrecht. Hoe bereik je mensen van wie het gedrag veelal ‘impulsief’ is, vooral bestaat uit gewoontegedrag, beïnvloed wordt door onze sociale omgeving en waarbij we vaak ook nog eens gebrek aan wilskracht hebben. In een beperkt aantal gevallen is gedrag ‘reflectief’, nemen we meer rationele, bewuste keuzes. Om het nog ingewikkelder te maken: het is niet zo dat gedragsintenties vanzelf tot ander gedrag leiden.

Onze automatische piloot

Veel beleidsmakers gaan ervan uit dat mensen rationele beslissers zijn, terwijl een groot deel van ons gedrag wordt bepaald door automatismen. Bij het maken van beleid kijken we nog te veel naar hoe mensen zich zouden moeten gedragen, in plaats van hoe mensen zich gedragen in de praktijk. Neem nu sport, dat vinden we gezond. Maar in de praktijk sport lang niet iedereen, ook al weten we dat het goed voor ons is. Beleidsmensen gaan ook vaak uit van een sterke wil: ‘volgende week stop ik echt met roken…’. En dat iedereen bewust nadenkt over hun eigen gedrag. Renes: “Juist in het publieke domein is de kloof tussen wat mensen zeggen – de intentie – en wat ze feitelijk doen – het gedrag – zò groot. Uit onderzoek weten we dat verreweg het meeste gedrag onbewust verloopt, veelal impulsief en irrationeel is.” Reflectief gedrag op grond van een bewuste keuze is een uitzondering, onbewust gewoontegedrag is de regel. En dat maakt gedragsverandering zo complex.

Lees verder en download “De geest is gewillig, het vlees is zwak”, PDF document – 3 pagina’s – 1,1 MB
Brochure – 25-03-2013